Hersenspinsels gestructureerd begeleiden naar volwassen ideeën
Ik durf van mezelf te zeggen dat ik een snelle denker ben. Een ideeënmachine. Geef me een vraagstelling, wat gele briefjes en een pen en ik ga volledig out-of-my-box! Dan gaat het stormen in mijn hoofd en kan mijn pen mijn hoofd niet bijhouden. Ik word net zo blij van brainstormen als van chocolade.
Voor mijn werk binnen ’s Heeren Loo begeleid ik ook diverse brainstormsessies van anderen ten behoeve van innovatie. Voorheen vaak op de klassieke manier. Ideeën op de welbekende post-it, selectie maken en acties bepalen. Een werkvorm die bijna altijd past, iedereen kent en dus weinig toelichting vraagt.
Brainstormamateur
Onlangs volgde ik samen met medewerkers van het innovatieplatform ’s Heeren Loo een cursus ‘Creativiteit en creatieve processen’ van Max van Leeuwen (co-acteur van het boekje Innovatie door creativiteit). Daar ging een wereld voor me open! Ik bleek een brainstormamateur. Tenminste, waar het gaat om verschillende manieren om een gestructureerde sessie te leiden die tot echte out-of-the-box-resultaten leidt!
Simpele tips die leiden tot betere resultaten. Eerst moeten mensen in de stemming komen. Qua creativiteit en qua onderwerp. En dat kan je op zo ongelooflijk veel manieren doen! Zoals met de bloemassociatie en de kettingassociatie. Of de ijsbreker natuurlijk. Liefst origineler dan ‘Is het een oude vrouw of een jonge vrouw die je op de tekening ziet?’
De richtlijnen voor post-its
Dan blijken er richtlijnen voor het gebruik van memoblaadjes! Maximaal 1 idee per blaadje en schrijven in grote letters met een dikke stift. Omdat ik geen GFT-afval scheid in de keuken compenseerde ik dat eerder altijd door meerdere ideeën in hele verhalen met pen op 1 post-it te zetten. Foei. Niet meer doen. En dan begint het bij het formuleren van de juiste vraag. Zonder goede vraag geen goed resultaat. Liefst vanuit een positief en oplossingsgericht uitgangspunt en beginnend met ‘Hoe kunnen we…’, ‘Op welke manier…?’ En – hoe leuk ik het ook vind om te doen – de procesbegeleider brainstormt zelf niet mee. Die is nodig om het creatieve proces in goede banen te leiden. Die moet streng zijn op ja-maars. Streng zijn bij discussies die al ontstaan tijdens de brainstorm. Die gaat de post-its tussentijds organiseren en de groep af en toe voeden met denksuggesties.
Wat vaak gebeurt is dat de gespreksleider zodra hij ziet dat er minder geschreven wordt, een einde maakt aan het brainstormen. Fout! Er blijken drie fases te zijn bij het genereren van ideeën. In de eerste fase komen alle alledaagse cliché-oplossingen. In de tweede tijdsfase gaan mensen wat meer rare ideeën creëren. Ze gaan ideeën verbinden die op het whiteboard hangen. Resultaat fase 2: schijnbaar weinig bruikbare en een tikje vreemde ideeën. En dan moeten we niet opgeven zeggen de kenners. Want in fase drie komen de nieuwe ideeën, die bruikbaar en meer realistisch zijn! Volhouden dus.
Gelukkig was er ook de tip om de acties zo concreet mogelijk te maken. (Daar heb ik ook altijd zo’n behoefte aan). En dan kun je al die ideeën ook nog samen selecteren met verschillende methodieken waarbij je bijvoorbeeld screent op zowel originaliteit als op haalbaarheid (met een andere kleur stickertje, heerlijk).
Brainstormen is een vak
Het klinkt allemaal zo eenvoudig. Maar wat fijn dat er ook specialisten zijn in het structureren van mijn hersenspinsels. Ik ben het sinds de workshop echt anders gaan doen. Zelf en in sessies met anderen. En met resultaat. Ik heb er lol in. Ik kan het aanbevelen! Brainstormen blijkt een vak. En daarom ga ik de trainersopleiding ‘Creatief denken’ volgen. Nu al zin in. De nieuwe kennis wil ik gebruiken voor de cliënten van ’s Heeren Loo. Geen vage sessies met te volle briefjes met te vage slogans die nergens toe leiden. Maar gestructureerde, zorgvuldig voorbereide sessies die het beste uit mensen halen en leiden tot concrete out-of-the-box-ideeën. Of ongelooflijk voor de hand liggende maar goede ideeën. Ideeën die echt leiden tot innovatie en kwaliteit van leven voor onze cliënten!
Pas maar op. Straks is elke ’s Heeren Loo-medewerker een lean mean brainstorming-machine!
