De werkdruk van verpleegkundigen

‘Was het druk op je werk?’, wordt er regelmatig na een dienst aan mij gevraagd. Druk. Wat is druk? Zijn verpleegkundigen niet per definitie altijd druk? Het is eigenlijk bijna hetzelfde als aan een bakker vragen of hij nog brood heeft gebakken. Net als pijn hebben, is druk zijn nogal subjectief en dus lastig te meten. Wat de ene verpleegkundige als een drukke dag bestempelt, is voor de andere verpleegkundige een doorsnee dag en kan voor weer een ander zelfs een kalme dag zijn. Hoe komt dat? 

Afdelingscultuur

Op iedere afdeling heerst een specifieke cultuur waar sprake is van onbesproken en ongeschreven regels over bepaalde situaties. Op mijn afdeling zijn we bijvoorbeeld gewend om met gemak de koffie- of lunchpauze over te slaan. Hup, met een kop koffie of boterham achter de computer om je administratie te doen. Niemand die daarover zeurt. We doen dit zodat we aan het eind van de dag op tijd naar huis kunnen gaan en we de dag kunnen bestempelen als niet druk (maar echt kloppen doet het natuurlijk niet). Dat is bij ons zo’n ongeschreven regel: Iedereen op tijd naar huis! Op andere afdelingen binnen het UMC Utrecht is het misschien weer heel normaal om na de dienst gemiddeld een half uur langer te blijven om werkzaamheden af te ronden.

Privésituatie

Ook de privésituatie van verpleegkundigen kan een positieve of negatieve invloed hebben op de werkdrukbeleving. Als je als verpleegkundige thuis niet tot rust komt en een stressvolle tijd doormaakt, is je incasseringsvermogen minder. Je kunt minder hebben. Zo heb ik collega’s met lastige pubers, die mantelzorger zijn van hun dementerende ouders en daardoor relatieproblemen hebben. Als er dan ook op je werk nog eens veel van je gevraagd wordt, kan dat net de druppel zijn. Daarnaast speelt je eigen instelling een belangrijke rol. Want waarom heeft de ene collega het volgens eigen zeggen áltijd druk en straalt de andere collega in elke situatie rust uit? Er is een verschil in druk zíjn en druk dóen.

Complexere zorg

Na 19 jaar werken in de zorg kan ik wel zeggen dat de werkdruk over het algemeen is toegenomen. Waar ligt dat aan? Deden we vroeger minder? Dat geloof ik niet. De ligduur van patiënten is veel korter waardoor er veel meer wisseling is. De behandelopties zijn verbeterd waardoor er meer patiëntenaanbod is. De zorg is complexer en de patiënten zijn letterlijk zwaarder geworden om te verzorgen. Er is veel meer registratiedruk én -last. Tijd die je liever aan directe patiëntenzorg besteedt, wat voor frustratie zorgt.

Deden we vroeger minder? Dat geloof ik niet.

Meer samenwerking

Het ziekenhuis is groot. Er zijn veel verschillende divisies met hun eigen verpleegafdelingen. Uit ervaring kan ik zeggen dat wij binnen de divisie Hersenen altijd bereid zijn om elkaar te helpen. De lijntjes zijn kort en er vindt bijna in iedere dienst overleg plaats tussen de verschillende afdelingen. Toch geeft het wel een eilandjesgevoel, want hoe druk het bijvoorbeeld op de longafdeling of afdeling interne geneeskunde is, weten wij niet. Het kan toch eigenlijk niet zo zijn dat op de ene afdeling de verpleegkundigen niet eens tijd hebben om te eten, terwijl een verdieping lager ge-Netflixt wordt in de koffiekamer? Ik vind het een interessante vraag hoe (en óf) we de samenwerking tussen álle verpleegafdelingen kunnen verbeteren. Wie gaat er de uitdaging met me aan?