We verkeren in de zorg in een chaotische tijd door reorganiseren en bezuinigingen. Financieringsstromen zijn veranderd en dit vraagt om nieuwe werkwijzen en antwoorden. Het is ook een tijd waarin zorgorganisaties zoeken naar passende antwoorden op de vraag: Hoe brengen we meer menselijkheid in onze systemen en leveren kwalitatief hoogwaardige zorg die aansluit op de behoefte van patiënt, cliënt of bewoner? Kortom de vraag van de klant is uitgangspunt en de bedoeling van zorg staat centraal. Of zoals ik laatst iemand zo mooi hoorde zeggen: Het is tijd de balans in harD en harT te herstellen.
Dit vraagt van zorgorganisaties dat niet alleen processen en cijfers (hard) aandacht krijgen bij verandering, maar dat de zorgprofessional het kloppende hart blijft van de organisatie. Dat zij zich prettig voelen en dat er ruimte is om zich te ontwikkelen en groeien. Dat dit alles enkel gedragen moet worden door bestuur en management is een misvatting. Ook als zorgprofessional kun je een mooie bijdragen leveren om te komen tot deze lerende organisatie. De tips uit dit blog bieden handvatten om het hart binnen je organisatie te voeden.
Vertel het me en ik zal het vergeten. Laat het me zien en ik zal het onthouden. Laat het me ervaren en ik zal het me eigen maken.
Lerende organisaties
Echt veranderen gaat over beleven. Medewerkers betrekken bij de nieuwe richting, ze de beweging laten doorvoelen en ruimte geven om fouten te maken. Immers iets nieuws leren, gaat met vallen en opstaan. Op school juichen we het toe als kinderen fouten maken. Het is immers een mooi leermoment. Op de zorgvloer proberen we iedere fout te vermijden met behulp van protocollen en procedures. Gezien de soms kwetsbare patiënten en cliënten is dit wel begrijpelijk, maar ruimte voor leren met en van elkaar is noodzakelijk voor een positieve groeimindset binnen organisaties.
Zorg voor een zachte landing
Het beste uit jezelf halen en groeien, vraagt om een veilige leeromgeving, zodat je zacht landt als je faalt. Naarmate het vertrouwen bij medewerkers toeneemt, opent deze zachtheid deuren naar nieuwe en creatieve ideeën. Zij voelen ruimte en vertrouwen om onbevangen bij te dragen aan innovatie. Het werken aan deze veilige leeromgeving is de belangrijke voorwaarde voor het slagen van de gewenste veranderingen binnen een organisatie. Veelgehoorde showstopper voor verandering in de zorg is ‘maar dan moet eerst de cultuur om’.
Start before you’re ready
Cultuur is een begrip dat binnen zorgorganisaties vaak een soort status aparte heeft. Het is iets, het is niets. Projecten moeten uitkomst bieden, maar deze zitten vaak al snel op een dood spoor. Persoonlijk ben ik van mening dat iedere individuele manager en medewerker de cultuur ‘is’. Zij die graag wil dat er op het werk iets verandert dat onder de noemer cultuur te schuiven is, kan ieder dag zelf van start.
Groeimindset
Klinkt makkelijk, maar dat gaat uiteraard niet vanzelf. Van nature houdt ons brein er namelijk meer van zich te focussen op wat níet goed gaat. Kijken naar andermans talenten, kwaliteiten of wat een collega of medewerker goed heeft opgepakt – de basis voor een positieve groeimindset bij mensen en organisaties – is een proces dat vraagt om onze bewuste aandacht. De gewenste snelheid van leveren en acteren, en de druk die dan wordt opgevoerd binnen organisaties, gooit nog wel eens roet in het eten. Stress zet ons brein op de automatische piloot, wat gelijkstaat aan het focussen op wat níet goed gaat. Maar oefening baart kunst.
Tips om positieve basishouding te oefenen
1) Bekijk je gesprekspartner bewust door een positieve bril
Klagen over een collega of leidinggevende doen we allemaal. Sta ook eens regelmatig bewust stil bij wat je goed vindt van een medewerker of manager.
2) Geef dagelijks iemand een compliment
Wat is er leuker dan een compliment krijgen? Een compliment geven! Door bewust mensen een compliment te geven, oefen je je brein in het denken en werken vanuit een positieve (groei)mindset. Neveneffect: het geven van een compliment geeft jezelf een blij gevoel.
3) Verbinden in gesprek
De meeste gesprekken worden gevoerd op de automatische piloot. Medewerkers en managers luisteren vaak naar elkaar om te reageren, niet om te elkaar te begrijpen. Echter om echt te verbinden met elkaar tijdens een gesprek is bewuste aandacht belangrijk. Een paar vuistregels:
- Gebruik LSD: luisteren, samenvatten, doorvragen
Vat het verhaal kort samen en laat de ander reageren. Vraag door als iets onduidelijk is. En luister om te begrijpen, niet om te antwoorden.
- Laat OMA (wat vaker) thuis: Oordelen, Meningen en Adviezen
Bij het samenvatten, doorvragen of als iemand iets vertelt, laat je je eigen oordelen, meningen en adviezen even voor wat ze zijn, zodat je met een open houding kunt luisteren.
- Neem ANNA mee: Altijd Navragen, Nooit Aannemen
Neem niet zomaar aan dat je begrijpt wat iemand bedoelt. Vraag bij twijfel altijd even na of het klopt.
- Smeer NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander
Als iets niet duidelijk is, of als je iemand anders al lang kent, vul je al snel iemands bedoelingen zelf in. Dit voorkom je door na te vragen.
- Wees een OEN: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig
Sta open voor de ander, geef deze een kans iets uit te leggen en wees oprecht nieuwsgierig.
- Maak je niet DIK: Denk In Kwaliteiten
Zeker bij moeilijke gesprekken kijk je al snel naar wat fout ging. Dat mag, daar kan je veel van leren. Maar vergeet ook niet te kijken naar wat je goed deed. Je kwaliteiten als vertrekpunt nemen en kijken welke mogelijkheden je hebt om deze in te zetten om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen, geeft meer energie dan te focussen op wat je nog niet kunt.
Oefenen met deze zachte vaardigheden van veranderen en ze bewust aandacht geven binnen je organisatie, zorgt ervoor dat je in staat bent echt verschil te maken om met elkaar een positieve beweging voor je patiënten te bewerkstelligen. Veel veranderplezier!
Wil je meer weten over dit onderwerp? Twee leestips:
