De introductie van nieuwe intelligentere technologie in het ziekenhuis heeft als doel dat we de verpleegkundige ermee ondersteunen in zijn of haar werk. Werk kan sneller, we willen minder versnipperde aandacht tijdens een dienst, geen dubbel werk meer en de veiligheid voor patiënten
verhogen. Er worden eisen opgesteld voor het te ontwikkelen of in te kopen product. De keuzes worden gemaakt in overleg met de doelgroep en het product wordt getest met de gebruikers en vervolgens geïntroduceerd. In de dagen na introductie zien we de gevolgen van onze keuzes en de onbedoelde bijwerkingen van technologie.
Klik-klik-klik
Een verpleegkundige loopt met een COW (Computer on Wheels) naar de patiënt. Ze werkt in het elektronische patiëntendossier. Klik-klik-klik op de muis. Ze kijkt, ze wacht en klikt nog een keer. Geen reactie van het systeem. Ze pakt de COW en doet er een paar stappen mee achteruit. En nog twee. Dan gaat het werken in het patiëntendossier verder.
‘Geen WiFi’, maar ze heeft het signaal weer gevonden. Ze noemt de COW handig, want nu kan ze bij de patiënt de controles meteen invoeren. Dat is sneller en het hoeft niet eerst op papier. De COW is wel zwaar. En WiFi werkt soms niet. Bovendien loopt de computer regelmatig vast. Ik weet even niet wat ik moet opschrijven als conclusie. Dus is een COW fijn? ‘Als ie het doet, is ie handig’, zegt ze.
Tik-tik-tik
De verpleegkundige die ik observeer rent alweer naar een infuuspomp met een alarm. Het is de zoveelste keer bij deze pomp in een kwartier tijd. Klepje open, lijn eruit, tik-tik-tik tegen de lijn. Ze kijkt, ze zoekt, maar wat de sensor heeft gezien, ziet ze niet. Alweer niet. Nog steeds niet. En ik sta erbij met mijn notitieboekje. ‘Soms’, zegt ze, ‘wissel ik de pompen om als dit te lang duurt’. Het is voor mij een verrassend antwoord. Ik had niet verwacht dat dat zou helpen. Haar frustratie is groot als ze de lijn weer terugplaatst en het klepje sluit. De pomp pompt weer.
‘Hoe was het vroeger?’, vraag ik haar later. Ik krijg een uitleg over een lijn zonder pomp, waar de snelheid werd berekend werd door druppels te tellen per tijdseenheid. Elk uur moest dit gecontroleerd worden. Ze vond het nu met de pomp wel sneller en makkelijker. De pomp verstoort het werkproces nog enkele malen, tot een onzichtbaar belletje eindelijk weggetikt is.
Onbedoelde bijwerkingen
Het proberen om het werk van verpleegkundigen makkelijker maken, levert onbedoeld ook weer frustraties en verstoring op van datzelfde werkproces. Inherent aan technologie toevoegen, komt ook afhankelijkheid van een goed functionerende technologie.
De benodigde functionaliteit van een product lijkt soms ook tegen te werken. Een luchtbelalarm zorgt voor de gewenste veiligheid van de patiënt en kan, ook wel eens onnodig, veel tijd kosten. En met het intelligenter maken van allerlei systemen, zien we ook de afhankelijkheid van de verschillende onderdelen van die systemen. Het werken in een patiëntendossier op een verpleegkamer kan met een COW, als de computer waarop de software draait en de WiFi ook meewerken. De voordelen in tijd en veiligheid worden een vanzelfsprekendheid en wat overblijft is technologie die regelmatig de flow in het werkproces verstoort.
En dat maakt het ook interessant. Gaan we dit meer zien bij het toenemend ‘intelligenter’ maken van allerlei processen en apparatuur in de zorg? Hoe snel vergeten we de voordelen en blijft er een apparaat over die het werkproces verstoort? Kunnen we intelligente producten ontwikkelen die het gewoon altijd doen? Want dat is best handig.
