Henny van Lienden verdiende zijn sporen onder meer bij de Hogeschool Utrecht, de Hogeschool Arnhem en Nijmegen, het STOC en de Universiteit van Amsterdam. Hij is al lange tijd geïnteresseerd in de rol die geld speelt in de zorg. Geld is in eerste instantie een middel om ervoor te zorgen dat goede zorg kan worden geleverd. Maar soms lijkt het erop dat geld ook in de zorg een doel op zichzelf is geworden. In zijn reeks columns vraagt hij zich of we waar voor ons geld krijgen.


Tom Kliphuis  is de hoogste baas van de VGZ,  de tweede zorgverzekeraar in Nederland. Ik krijg een uitnodiging – als verzekerde ben je lid van de coöperatie die de VGZ is  – om op 17 april met hem in gesprek te gaan in het mooie, nieuwe hotel van Van der Valk in Nijmegen.

Er is veel volk, er blijken zich 80 mensen te hebben ingeschreven en die zijn er ook.  Een echte uitnodiging was niet rondgestuurd, maar Tom Kliphuis heeft wel degelijk een agenda. Hij wil een presentatie houden, en ‘ja, het geeft niet als ik niet verder kom dan de 10e slide, want u bent allen van harte uitgenodigd om te reageren’. Oh, dat wordt leuk, je kunt dus alles roepen, denk ik.

Er volgt een quiz, ‘weet u hoeveel geld we met zijn allen aan de zorg uitgeven’. Ah, denk ik, Tom wil de mensen bewustmaken van dat de zorg duur is, dat het veel geld kost, en vooral ook dat we dat met zijn allen moeten opbrengen. De schattingen lopen uiteen van 4 tot 100 miljard. ‘Weet u hoeveel procent VGZ zelf nodig heeft voor haar eigen organisatie, de gebouwen, de mensen die we in dienst hebben?’ Ah, Tom wil duidelijk maken dat VGZ een efficiënte organisatie is, die geen geld verspilt. ‘Wist u dat we geen winstoogmerk hebben’, ja natuurlijk het is belangrijk duidelijk te maken dat er geen aandeelhouders zijn die er met zorggeld vandoor gaan. Allemaal zinnige dingen, dit soort zaken moet je als zorgverzekeraar naar je verzekerden duidelijk maken om vertrouwen te winnen.

De meeste aanwezigen voelen zich een beetje betrapt, er is veel informatie die hen onbekend is, veel wat ze niet weten. En wat is er vervelender dan geconfronteerd worden met het feit dat je van alles niet weet? De sfeer wordt een tijdje een beetje bedrukt. Totdat iemand zich realiseert, ‘ja dat is wel leuk dat die Tom dat zegt, maar daar kwam ik eigenlijk helemaal niet voor’. En dan barst het los: ‘is het u bekend dat ik een chronische ziekte heb,  dat ik in de bijstand zit en dat ik veel meer moet betalen aan medicijnen dan ik vergoed krijg?’. ‘Is het u bekend dat ik heel veel fysiotherapie nodig heb, veel meer dan ik vergoed krijg?’. ‘Is het u bekend dat ik regelmatig andere medicijnen krijg dan de huisarts voorschrijft. Waarom zorgt de VGZ daarvoor? Ik raak ontregeld van andere medicijnen dan die ik normaal heb.’

Er blijkt wel een regel te zijn, je mag zeggen wat je wilt,  maar Tom gaat niet in op individuele gevallen. Punt is natuurlijk dat vrijwel alle aanwezigen juist precies daarvoor kwamen, zij wilden juist wél hun individuele situatie aan de orde stellen. Ze kwamen om te melden dat de zorg die zij vergoed krijgen onvoldoende is. Tom Kliphuis probeert begrip op te brengen voor al die mensen die ondanks de regel wel vrolijk hun eigen benarde situatie aan de orde stellen. En Tom, sympathiek als hij is, gaat soms ook nog in op die concrete situatie. Een deel van de zaken die aan orde wordt gesteld kan hij ontkrachten, maar een deel ook niet.

Het is een zeer leerzame avond, ik heb zelf in mijn boek ‘Waardevolle zorg’ geprobeerd uit te leggen hoe het zit met de kosten en  de kwaliteit in de zorg. Maar eigenlijk moet ik iedereen aanraden naar een bijeenkomst met Tom Kliphuis te gaan. Het wordt dan in een paar uur duidelijk waar de grote knelpunten in de zorg zitten.  Dan hoef je geen enkel boek meer te lezen.  Je weet dan dat het van belang is om te streven naar goede kwaliteit van zorg, en tegelijk de kosten in gaten te houden, en wel in die volgorde.

De kosten in de zorg gaan ieder jaar omhoog en dat wordt onbetaalbaar als we hier niks aan doen, is de stelling van Tom. En dat is volkomen terecht, volgens mij.  Tom is een integere man die oprecht probeert een programma ‘Zinnige zorg’ vorm te geven, belangrijk, nuttig en nodig, geen van de aanwezigen zal dit ontkennen. Maar ik ben er zeker van dat veel mensen ontevreden naar huis zijn gegaan. ‘Er gaat dus alsmaar meer geld naar de zorg, oké, maar kan er dan niet eens keer voor gezorgd worden dat ik de zorg (vergoed) krijg die ik echt nodig heb?’, dat is wat veel mensen op weg naar huis zullen hebben gedacht.

Gepubliceerd door Henny van Lienden

Henny van Lienden is auteur van boek Waardevolle zorg, kwaliteit en efficiency voor verpleegkundigen.

Helemaal (niet) mee eens of heb je een vraag? Laat een reactie achter: