Gedeelde besluitvorming
Mensen zijn steeds meer in staat om zelf een deel van de zorgvraag op te lossen. Waar vroeger een bezoek aan de huisarts de enige mogelijkheid was om een diagnose te krijgen, kan met de huidige technologie, via het internet, online een consult plaatsvinden met een (huis)arts. Dit betekent dat de positie van zorgvragers gaat veranderen. Eric Topol heeft daarom een boek geschreven met de titel ‘The patient will see you now’. Voor veel zorgprofessionals is het even wennen.
Waar we naartoe gaan is gedeelde besluitvorming. Doordat cliënten of patiënten over veel meer informatie beschikken gaan we toe dat de invulling van het zorgproces gezamenlijk wordt ingevuld. Gedeelde besluitvorming gaat over een gesprek waarin niet alleen de vaardigheden van een zorgprofessional centraal staan. Deze maakt duidelijk dat er een keuze is tussen verschillende mogelijkheden, licht de voor- en nadelen ervan toe en helpt de patiënt om de afwegingen die in de beslissing spelen, te begrijpen en aan te geven wat belangrijk is voor de patiënt. Gedeelde besluitvorming stimuleert dus het proces waarin de patiënt wordt geholpen de juiste keuze te maken als het gaat om diagnostiek of behandeling. Gedeelde besluitvorming stimuleert het zelfmanagement van de patiënt.
Kern is: bewustwording dat er niet één beste behandeloptie is en dat de patiënt hierin kan meedenken; gebruikersvriendelijke informatie over mogelijke opties (niets doen kan óók een optie ; begrijpelijke presentatie van de voor- en nadelen van de verschillende opties.
Bij elkaar brengen gezondheidsinformatie
Mensen verzamelen tegenwoordig veel gezondheidsdata met apps die bijvoorbeeld hartslag, dagelijkse activiteit of voeding registreren. Met de inzet van de nieuwste technologie, apps en data kan gedeelde besluitvorming worden ondersteund. Digitale gezondheidsinterventies, oftewel ‘digital health’, kunnen bijdragen aan effectieve en duurzame gezondheidszorg. Data kan worden gebruikt om modellen en adviessystemen te ontwikkelen. Deze middelen kunnen cliënten ondersteunen en adviseren over hun gezondheid en leefstijl. Er bestaan ook initiatieven om patiënten te helpen zich beter voor te bereiden op consulten, bijvoorbeeld met informatiemateriaal over aandoeningen (Patiëntenfederatie Nederland: zorgkaartnederland.nl/aandoeningen), met hulp bij het stellen van vragen (Zilveren Kruis: beternaardedokter.nl), of keuzehulpen (Nederlands Huisartsengenootschap: keuzehulpen.thuisarts.nl).
Meerwaarde technologie
Artificiële intelligentie (AI) gaat om slimme technologie: technologie die gericht is op de directe zorgverlening aan de patiënt/cliënt en die de zorgverlening door een menselijke zorgverlener (deels) kan vervangen (RVS, 2019). Het gebruik van AI biedt mogelijkheden om veel informatie (medisch; sociaal; psychisch) over een cliënt bij elkaar te brengen en om te zetten in meer gepersonaliseerde adviezen.
De meerwaarde van AI ligt onder meer op het gebied van meer gepersonaliseerde behandelingen en preventieve gezondheidszorg. et is duidelijk dat bestaande structuren aan vernieuwing toe zijn. Een model is CuraeVitel Balie waarin via slimme software woon-, comfort- en zorgdiensten worden verbonden. Kwetsbare ouderen hebben juist een spil in het netwerk nodig voor samenhang in de zorg thuis.
AI in de zorg biedt dus nieuwe mogelijkheden om adviezen persoonlijk te maken. Deze adviezen zijn gebaseerd op persoonlijke data van apps, consultatie en medische data. Het streven is dat er voor elke patiënt een integraal dossier beschikbaar is, dat dient als basis voor zorginterventies.
Tips
- Voor professionals: de zorgverlening wordt interessanter als cliënten en patiënten meer geïnformeerd zijn
- Voor cliënten: meer informatie vergt het vermogen om (daarop) te kunnen reflecteren
- Gezamenlijk: gepersonaliseerde zorg vergt over en weer begrip
Literatuur
Pieterse, A. e.a. (2017). Alles wat u moet weten over gedeelde besluitvorming. Medisch Contact, 27 maart 2017
Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS). (2019). (Waarde(n)volle zorgtechnologie. Een verkennend advies over de kansen en risico’s van kunstmatige intelligentie in de zorg.
Topol, E. (2015).The patient will see you know. The future of medicine is in your hands. New York: Basic Books
