Innovatie. Iedereen heeft het erover. Het is een populair en interessant onderwerp. Vooral binnen managementteams. Er worden eindeloos veel heidagen en directievergaderingen aan besteed, ook in de gezondheidszorg, vaak zonder concreet resultaat.
Uiteindelijk lukt het maar weinig organisaties echt succesvol te innoveren. En dat heeft twee oorzaken:
- Er zijn diverse misvattingen over innovatie;
- er wordt vaak te moeilijk gedacht over innovatie.
Tijd dus voor helderheid…
Wat betekent innovatie?
Het woord innovatie is afgeleid van het Latijnse ‘innovare’, wat ‘vernieuwing’ betekent. Het kan betrekking hebben op alles om ons heen. Van een product of een dienst, tot een proces, nieuwe technologie of een strategie. Er zijn veel verschillende definities van innovatie. Vaak wordt het gezien als een proces waarin ideeën worden omgezet in acties die leiden tot vernieuwing. Daarom zeggen wij: innovatie is de kunst en wetenschap om nieuwe en zinvolle ideeën tot uitvoering te brengen. Waarbij zinvol een belangrijke toevoeging is want vernieuwing waar niemand iets aan heeft, is geen innovatie.
Innovatie is de kunst en wetenschap om nieuwe en zinvolle ideeën tot uitvoering te brengen.
De misvattingen op een rij
1. Innovatie moet disruptief en sector-veranderend zijn
Niets is minder waar. Innovatie hoeft zeker niet altijd groots en meeslepend (radicale innovatie) te zijn. Het zit ‘m ook in het realiseren van kleine verbeteringen (incrementele innovatie) Incrementele innovaties zijn vernieuwingen die niet erg ingrijpend zijn, maar wel zorgen voor verandering. Ze zetten niet de zorgsector op z’n kop, maar verbeteren wel de situatie voor patiënten/cliënten of maken het werk van het zorgpersoneel makkelijker.
2. Innovatie is gebaseerd op een heel nieuw idee
Ook dit is niet waar. Innovatie ontstaat zelden uit een heel nieuw idee. Vaak is het een oud idee in een nieuw jasje. Of een mix van bestaande ideeën die voor het eerst gecombineerd worden. Het gaat om verbindingen leggen tussen zaken die daarvoor nog niet met elkaar verbonden waren.
3. Innovatie is hetzelfde als creativiteit
Zonder een goed idee, geen innovatie. Creativiteit is een belangrijk ingrediënt, maar het is zeker niet hetzelfde. Een creatief idee is geen innovatie zolang het niet gerealiseerd is. Pas wanneer het geconverteerd wordt in een daadwerkelijke vernieuwing of verbetering, spreken we van een innovatie.
Ideas are useless unless used
– T. Levitt
4. Radicale innovatie is vooral weggelegd voor bedrijfsleven en start-ups
Radicale innovatie wordt vaak geassocieerd met start-ups, omdat ze barsten van de hippe, creatieve techies met een frisse blik op de wereld. Gechargeerd: ‘Zij zijn het kleine flexibele speedbootje en wij de vastgeroeste olietanker,’ maar in de kern gaat innovatie om het loslaten van vaste denkpatronen en het leggen van nieuwe verbindingen. En dat kan iedereen en iedere organisatie, zolang het maar geactiveerd en gestimuleerd wordt.
5. Directie is verantwoordelijk voor het bedenken van innovaties
Geef toe, directie en MT vinden vaak dat ideeën, strategieën en baanbrekende innovaties uit hun hoge hoed moeten komen. Jaarlijks worden daar heel wat heidagen en directie- overleggen aan besteed, al dan niet met externe adviseurs erbij (maar daarover straks meer.) Doodzonde, want deze top-down strategie heeft inmiddels wel bewezen weinig effectief te zijn. Draai het eens om en zet de kennis, ervaring en creativiteit van medewerkers in om tot goede ideeën, strategieën en baanbrekende innovatie te komen. Deze bottom-up strategie heeft ook als voordeel dat er meer draagvlak is. Wat de kans op succes direct vergroot.
6. Extern advies is nodig om innovatiekansen te spotten
Organisatie-blindheid wordt regelmatig door directie aangedragen als reden om een extern adviesbureau in te schakelen voor innovatieve ideeën. Op zich niets mis mee om externen mee te laten denken en je te laten inspireren, maar onderschat je daarmee niet het creatief potentieel van je medewerkers? Uiteindelijk zijn zij degene die de werkzaamheden, processen, patiënten en cliënten het beste kennen. Waarom maak je van hen geen innovatiespotters! Door creativiteit en innovatiekracht te stimuleren en faciliteren op de werkvloer, ontstaan vanzelf de beste ideeën.
Succesvol innoveren
Om in te spelen op behoeften van morgen moet de gezondheidszorg niet incidenteel maar continu innoveren. Dan is het slim om bovenstaande 6 misvattingen over innovatie los te laten en te investeren in de creativiteit en innovatiekracht van medewerkers. Denk niet te ingewikkeld en zoek innovatie ook in kleine verbeteringen. Want iedere dag een kleine verbetering kan ook leiden tot grootse verandering.
Start het nieuwe jaar met een creatieve blik en zorg voor vernieuwing, verbetering en innovatie binnen jouw team of organisatie. Doe mee aan de Masterclass Creatief Leiderschap!
Inspiratiebronnen gebruikt voor dit artikel:
Artikel | The power of small wins | Professor Teresa M. Amabile | Harvard Business Review https://hbr.org/2011/05/the-power-of-small-wins
Artikel | Ten innovation myths | Scott D. Anthony | Harvard Business Review https://hbr.org/2011/10/ten-innovation-myths
Boek | The Progress Principle: Using Small Wins to Ignite Joy, Engagement, and Creativity at Work | Professor Teresa M. Amabile
Boek | A whole new mind | Daniel H. Pink
